Kerk aan de Nieuwe Zandweg (1)

Kerk aan de Nieuwe Zandweg (1)
In 1893 verleende het gemeentebestuur van Linschoten een vergunning voor de bouw van een kerkgebouw aan de Nieuwe Zandweg, het huidige ‘Bij de Tol‘. Dat is dus al meer dan een eeuw geleden. Het verzoek was ingediend door een aantal verontruste inwoners van Linschoten. Zij hadden als leden van de Hervormde Kerk grote bezwaren tegen ‘de goddeloze Haagse Synode van 1816‘. 
In 1816 was de Hervormde Kerk eigenlijk een Staatskerk geworden. Er was een departement van de Hervormde Eredienst. Daartegen kwam verzet, en het ging bij de bezwaren niet alleen om de manier waarop de kerk werd bestuurd, maar ook om de ‘ware leer’ die in gevaar kwam. In 1834 vond de Afscheiding plaats, in 1886 de Doleantie. Grote groepen gelovigen wilden niet langer deel blijven uitmaken van de Hervormde Kerk. Uit deze twee afsplitsingen zijn de Gereformeerde Kerken ontstaan. Zo ook onze kerk in Linschoten. Het zou duren tot 2004 voordat Gereformeerden en Hervormden samen met de Lutherse Kerk weer de handen ineen sloegen en samen de PKN vormden. 
De Hervormde broeders in Linschoten maakten geen bezwaar tegen het verlenen van de bouwvergunning, hoewel de afstand tussen de beide gebouwen slechts 160 meter is en niet de vereiste 200 meter. Wel werden door het Provinciebestuur van Utrecht een viertal voorwaarden aan de vergunning verbonden: het gebouw mag niet worden gebruikt als woning, er mag geen waterpomp geplaatst worden, een waterplaats (urinoir) mag aan de oostzijde van het gebouw komen en er mag geen dam worden gelegd, maar er moet een brug worden ‘geslagen’ over de sloot. Er heeft vroeger een bruggetje gelegen tussen de Nieuwe Zandweg en de ingang van het kerkgebouw, maar daarvan is niets meer terug te vinden. Het provinciebestuur moet maar geen inspectie houden naar de huidige situatie van ‘Bij de Tol‘ met een hekje, een stoepje en een droge sloot.

Evert de Jong
terug